Στη ζωγραφική του είναι αυτοδίδακτος. “Με πήγαν στους κήπους της οι κρουνοί της ψυχής μου” λέει ο ίδιος. Συνεχίζει "Από νέος έβλεπα, θαύμαζα, λάτρευα τη φύση και τα έργα των χεριών του Ανθρώπου. Βιβλία μου είναι το τοπίο και το περπάτημα της Ελληνικής Παράδοσης και Ιστορίας πάνω μου. Μ΄αυτά τα ερεθίσματα ζωγράφιζα παίζοντας αυθόρμητα, χωρίς προσχέδια, με χιούμορ, με αγάπη για τα χρώματα, τη ζωη, τη δημιουργία με τόλμη και ευρηματικότητα, λιτά και ποιητικά έναν ιδιαίτερο κόσμο, ονειρικό, έναν κόσμο διαμαρτυρίας φαινομενικά παράλογο μέσα στην πεζή καθημερινότητα. Χωρίς να εγκρίνω ούτε να απορρίπτω, προσφέροντας όμως νύξεις, εναύσματα, “ξυπνήματα” για προσωπικές ερμηνείες".
“Σάμος Θρηικίη”: ανεξίτηλο σημάδι στον καλλιτεχνικό του ψυχισμό. Πραγματικά εντυπωσιάζει από το πρώτο κιόλας πλησίασμα, καθώς κανείς αντικρίζει τους Γενοβέζικους πύργους και τον ψηλό επιβλητικό όγκο του Σάου, γεμάτος ρεματιές κατάφυτες απο πλατάνια και σκλήθρα. Απόηχοι αρχαίων θρύλων, μισοκρυμμένα ερείπια, άξενες και προκλητικές ακτές: εικόνα ιδιόμορφη κι αίσθηση παράξενη που θα συγκινήσει τον καλλιτέχνη. Τα φθαρμένα απομεινάρια του παρελθόντος από το Ιερό των μεγάλων Θεών και των μυστηριακών τελετών με το υποβλητικό περιβάλλον του σημερινού τοπίου προσπαθεί να τα συνδυάσει με έναν υπερρεαλιστικό τρόπο βιώνοντας ο ίδιος το παρελθόν με το παρόν, αποτυπώνοντάς τα στον καμβά και καλεί τον επισκέπτη-θεατή να ανακαλύψει κι αυτός, με τη δική του υποκειμενική ανάγνωση αυτά που θέλει να πει ο καλλιτέχνης. Ο ίδιος αφηγείται: “Ξάφνιασμά μου ήταν η ζωγραφική που εγκλείουν οι πέτρες της Σαμοθράκης. Η φύση έκαμε καλά τη δουλειά της, σοφά και έντεχνα και τους έδωσε σύμμετρες μορφές ζωής. Τις έκαμε πλάσματα τέχνης. Εγώ εκλήθην να διαβάσω τις φυσικές φόρμες και να τις ερμηνέψω όσο μου στάθηκε δυνατό, με τις σχεδιασμένες φιγούρες πάνω τους.”
“Η Ζωγραφική είναι έκφραση, επικοινωνία, κατάθεση ψυχής, διαμαρτυρία για όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας” αναφέρει ο ίδιος, γι' αυτό την εξελικτική πορεία της δουλειάς του μπορούμε να την κατατάξουμε σε τρείς διαφορετικές θεματικές:
1. Στην Αρχή τον συνεπήρε το Ελληνικό τοπίο ιδιαίτερα η θάλασσα με τα νησιά. Το απέραντο γαλάζιο σε όλους τους τόνους του Ελληνικού ουρανού και θάλασσας του Αιγαίου. Το θάμβος της αξόδευτης και αέναης Αιγαιοπελαγίτικης ομορφιάς με το ιστορικό της φορτίο τον οδήγησαν στη δημιουργία έργων με την ίδια θεματική που την ονόμασε “ΑΙΓΑΙΟ”. Στη θεματική αυτή συνέβαλε και η λατρευτική διάθεση που τον διακρίνει απέναντι στο λεκτικό θησαυρό της ποίησης του Ελύτη. Ανάμεσα από τα αιώνια Ελληνικά νερά αναδύονται οι δυνάμεις του Έρωτα που βλέπουμε στη μυθολογία και στις παραδόσεις της. Έτσι το ερωτικό σώμα σημάδι και έκφραση της ζωής και διάρκειας του Αιγαίου, κυριαρχεί στη θεματική αυτή, κατευθύνει το σεμνό του αλφάβητο με το οποίο προσπαθεί να διαβάσει τη θάλασσα, αυτή που όπως γράφει κάπου ο ποιητής του Αιγαίου θα εκδικηθεί αν τη λερώσουν οι όποιοι επήλιδες. Στη δουλειά του είναι εμφανής μία διάσταση που υποφώσκει κάτω από τη φωτεινή αρμονία και τη φωταύγεια. Το απαστράπτον ερωτικό κορμί, όλο στίλβη και έκσταση, αντικόβεται από τις πέτρες και τα αγάλματα. Αυτή η αντίθεση επιτείνει τη θεματική και χρωματική σύνθεση. Κερδισμένος όμως απ'αυτή την πάλη, που στο τέλος γίνεται διαπλοκή και σύζευξη, είναι πάντα ο Ερωτας, βαφτισμένος και αναδυόμενος στην Αιγαιοπελαγίτικη χρωματική ποίηση. Σ'αυτό το ερωτικό και χρωματικό αμάλγαμα υπακούει και υποτάσσεται και η γύρω φύση, όπως μπαίνει στον πίνακα την οποία λες και λαξεύει, με τρόπο αθέατο, ο έρωτας και της δίνει τη θυλική φόρμα,όπως γίνεται με τη λαϊκή μας μυθολογία.
2. Στην εξελικτική πορεία της δουλειάς του ήρθε η θεματική “ΓΕΝΕΣΗ”. Σ'αυτήν κυριαρχεί σ' όλους σχεδόν τους πίνακες το νερό με την προοδευτική κυκλική κίνηση και η γυναικεία φιγούρα, το μητρικό μορφοείδωλο που είναι το πρωταρχικό στην πορεία της γένεσης. Οι αρχέτυπες γυναικείες φιγούρες είτε αδρανούν είτε ρευστοποιούνται και γίνονται φορείς Ερωτα, διεκδικούν το μεγαλύτερο μέρος του πίνακα στον οποίο ο χρόνος συμπυκνώνεται ή βρίσκεται σε υπέρβαση.
Οι γυναικείες αρχέτυπες και εν εξελίξει φιγούρες έχουν κάτι το τραγικό και σπάνια είναι ερωτοχαρείς, θα έλεγα πως βρίσκονται σε μία φάση προερωτική με νωπά ακόμη πάνω τους τα ίχνη της δημιουργίας. Πιο πολύ βγαίνουν από την ανυπαρξία και προσπαθούν να γνωρίσουν το κορμί τους, να συμφιλιωθούν μαζί του, παρά που ζητούν και επιθυμούν να ξοδέψουν τη θηλυκότητα τους μέσα από τη σχέση τους με το άρρεν. Τις πιο πολλές φορές οι γυναικείες φιγούρες είναι κεντρομόλες, εσωστρεφείς και μοναχικές, απασχολημένες με τη δική τους ύπαρξη, γίνεται δηλαδή κάθε μία μάρτυρας του εαυτού της, με τις δύο έννοιες που έχει η λέξη. Το τραγικό συνάγεται και από το μεγάλο κενό(κενό τρόμου σχεδόν και μυστηρίου),που τις περιβάλλει μέσα στο χώρο του πίνακα και που μας άγει στην αρχέγονη ώρα της δημιουργίας, η οποία μπορεί να συνεχίζεται, εφόσον το θήλυ δε βρίσκει την αρμονική υποδοχή του μέσα στη θεσπισμένη απο το άρρεν κοινωνία. Αν είναι έτσι τότε δεν έχουμε κυριαρχία του θήλεος στους πίνακες αλλά περιορισμό του στη λειτουργία της σύλληψης, γι' αυτό επιπολάζει η έλευση των σπερματοζωαρίων(δίκην ουρανίων σωμάτων). Θα έλεγα πως έχουμε μία επιφοίτηση σπερματοζωαρίων, τα οποία έχουν βαρύνοντα λόγο στην ανάγνωση της δουλειάς του Θόδωρου Φυλλαρίδη και είναι, όπως νομίζω, τα πιο σίγουρα και αψευδή σημαίνοντα της γραφής του.
Σκέπτομαι τέλος, πως τα θηλυκά σώματα έχουν πολύ ουρανό μέσα τους( έχουμε ανάγκη από ουρανό λέει ο Σαχτούρης), που ισορροπεί το γαιώδες στοιχείο. Αν είναι έτσι τότε μπορούμε να μιλήσουμε τόσο για ΓΕΝΕΣΗ όσο και για ΟΝΕΙΡΟΓΕΝΕΣΗ με ψυχαναλυτική έννοια.
3. Είναι αναμενόμενη, για το μελετητή της εικαστικής δουλειάς του Θόδωρου Φυλλαρίδη η τραγική της πλευρά η οποία είναι σημαδεμένη από την μεταλλική λάβα και τα μεταλλικά λύματα που τείνουν να αφανίσουν το πρόσωπο μας και να μηχανοποιήσουν τα αισθήματα μας, αυτά τα ακροτελεύτια ακροκλώναρα που δεν θέλουνε να παραδοθούν αμαχητί στο γκριζοκίτρινο θάνατο και εξακολουθούν να αποθηκεύουν το έσχατο σώσμα χλωροφύλλης, έστω και σαν κόλλυβα παρηγοριάς. Το μέταλλο δεν είναι απλώς το χρωματικό μέρος στα πλάσματα που δυσανασχετούν και αγωνιούν να κρατήσουν έστω και κάποιους πόρους-κάποιες στενοποριές για να αναπνεύσουν και να μην πεθάνουν σαν θύματα του αζώτου και των δηλητηριωδών διοξειδίων που αποπνέει η μεταλλική εποχή μας, αντίθετα το μέταλλο πηγάζει από τον πυρήνα της ζωής και διαχέεται όπως ο δαυλός που χτυπάει σύρριζα τα σιτηρά και τα νεκρώνει.
Περιδιαβάζοντας τους πίνακες, που είναι καρπός της τελευταίας εικαστικής δουλειάς του Θόδωρου Φυλλαρίδη, οι συνειρμοί που μου γεννιόταν μ' έβγαζαν σε όσα γράφει ο Ησίοδος για “το σιδήρεον γένος”: “Ω! Νάθε μη γεννιόμουνα τώρα στο πέμπτο γένος εγώ μα ή πριν να πέθαινα ή ύστερα να ερχόμουν. Τώρα το σιδερένιο πια το γένος είναι. Ούτε πια μέρα ο κάματος για τους ανθρώπους θα σταθεί κι ο αγώνας, μήτε νύχτα θα πάψουνε να τους σαρακοτρώνε οι έγνοιες-οι φοβερές που δίνουνε οι αθάνατοι έγνοιες. Κάνε να βρουν κάποια καλά με τα κακά ανακατεμένα. Μα πίσω η ώρα και θα'ρθει π' ο Δίας θα ξολοθρέψει και τούτο το λιγόζωο το γένος των ανθρώπων, σαν θα γεννιούνται τα παιδιά με τα μαλλιά τους άσπρα”.
Θανάσης Τζούλης Καθηγητής εξελικτικής Ψυχολογίας, Ποιητής, Κριτικός Τέχνης.
