Σουφλί, Φυλλαρίδης

Καθαρά Δευτέρα του 1955.

Γύρω στο 1955.

Γύρω στο 1937.

Γύρω στο 1928.

Η φωτογραφία είναι από την κ. Βάγια Τσιομπανούδη.

Ουτσιος Ευαγγελος, φυλακες Αλεξανδρουπολεως 1928. Το 1925 ειχε ο παπους μας, Ουτσιος Ευαγγελος του Χρηστου (1903-1982) προηγουμενα με τον τοτε δημαρχο Σουφλιου Καλπακα. Ο δημαρχος εφαρμοσε μετα τις δημοτικες εκλογες τις περηφημες "ζωνες" κατα τις οποιες οι κτηνοτροφοι του Σουφλιου επρεπε να βγαζουν τα προβατα τους πολυ εξω απο την πολη για βοσκη. Σε πολους κτηνοτροφους δεν αρεσε αυτη η κατασταση γιατι στο δασος και βοσκη δεν υπηρχε και οι κτηνοτροφοι επρεπε να μενουν τα βραδια μακρια απο τις οικογενειες τους. Ο τοτε δημαρχος υποσχεθηκε σε πολλες αγροτικες οικογενοιες με πολλους ψηφοφορους οπως οι οικογενοια Ουτσιου οτι αν εκλεχθει δεν θα εφαρμωσει τις ζωνες. Ο παπους μας Ευαγγελος και ο Αλατζιας ο Γιωργης (ο παπους του φαρμακοποιου Κωστα Αλατζια) ειπαν στον δημαρχο οτι εαν δεν εφαρμωσει αυτα που λεει θα του ξεριζωσουν το αμπελι! Οι υποσχεσεις απο πλευρας του δημαρχου δεν τηρηθηκαν, αντιθετα ομως ο Αλατζιας και ο Ουτσιος κρατησαν την υποσχεση τους και σε μια νυχτα (με τα ντιξνερια) ξεπατωσαν το αμπελι! Δεν παραδωθηκαν απο μονοι τους, η αστυνομια ομως επειδη υπηρχε ανοιχτη απειλη απο πριν, συνελαβε το βοσκοπουλο του Αλατζια (εναν πιτσιρικο απο το Τυχερο) ο οποιος εφαγε πολυ ξυλο και τα φανερωσε ολα!! Περασαν και οι δυο αυτοφωρο και δικαστηκαν 4 χρονια ο Ουτσιος και 5 χρονια ο Αλατζιας σαν πρωτεργατης του "κακουργηματος"!! Ο παπους μας, αραβωνιασμενος ηδει απο το 1925 γραφει αυτο το καρποσταλ το πασχα του 1928 στον κουνιαδο του Γιωργο Τσιμα, στελνει τα χαιρετισματα του στην αραβωνιαστικια του και ευχεται χαρακτηριστικα και καλα κουκουλια, κατι το πολυ σημαντικό για καθε οικογενεια εκεινη την εποχη. Υπηρχαν ανθρωποι τοτες που οχι μυγα αλλα ουτε ψυλλος δεν χωρουσε στο σπαθι τους και κρατουσαν και τις υποσχεσεις τους!!! .

1930. Αναπήνιση μεταξιού στο εργοστάσιο Ευτέρπη του Τζίβρε. Σηροτροφία Μοναχό του ένα σκουλήκι, ο μεταξοσκώληκας, κατάφερε να κάνει γνωστό το Σουφλί στα πέρατα της οικουμένης. Το σάλιο του, αυτό το θείο δώρο, που μόλις βγει από το στόμα του σαν υγρό υγροποιείται και γίνεται κλωστή, η περίφημη μεταξένια κλωστή, είναι πραγματικά ένα δώρο της φύσης. Οι πληροφορίες για το πότε ήρθε ο μεταξοσκώληκας και η παραγωγή του (σηροτροφία) στο Σουφλί, χάνονται στα βάθη του χρόνου. Εάν όμως λάβουμε υπόψη τις μουριές (των οποίων τα φύλλα είναι η μοναδική τροφή του μεταξοσκώληκα) και η ηλικία τους ξεπερνά τα πεντακόσια (500) χρόνια, καταλαβαίνουμε ότι δεν ήρθαν τώρα πρόσφατα. Στην εκατονταετία 1850-1950 το Σουφλί ήταν κέντρο σηροτροφικό που ανταγωνιζόταν και αυτή την κατεξοχήν σηροτροφική περιοχή της Αδριανούπολης. Το 1903 αρχίζει τη λειτουργία του το εργοστάσιο των Εβραίων Azapia και Πάππο Αβραάμ, που είχε 80 λεκάνες (μαντζιλίκια). Το εργοστάσιο βρισκόταν στο βόρειο μέρος του Σουφλίου, πάνω στο δρόμο προς το Διδυμότειχο. Στις αρχές του 20ού αιώνα, ιδρύεται το εργοστάσιο των ιταλικής καταγωγής αδελφών Τσεριάνο. Το 1920 το εργοστάσιο των Αφών Τσεριάνο αγοράζεται από τον Εβραίο Τζίβρε Ιακώβ, που καταγόταν από την Αδριανούπολη. Απασχολούσε περίπου 300 μεταξεργάτριες. Το εργοστάσιο έπαψε να λειτουργεί το 1963. Το 1998 το συγκρότημα των κτιρίων του εργοστασίου αγοράστηκε από το Δήμο Σουφλίου, για να αξιοποιήσει για πολιτιστικούς σκοπούς. Το 1924 λειτούργησε το εργοστάσιο του Παντελή Χατζησάββα και Δημητρίου Γλύστρα (σήμερα οικία Χατζησάββα). Λίγο αργότερα λειτούργησε και το εργοστάσιο των Αφών Αποστόλου και Παναγιώτη Τσιακίρη (σήμερα κέντρο διασκέδασης). Το 1955 ένα καινούργιο κρατικό εργοστάσιο κατασκευάστηκε και εξοπλίσθηκε με μηχανήματα που δόοηκαν σαν πολεμική αποζημίωση από τους Ιταλούς. Δυστυχώς σήμερα δεν λειτουργεί κανένα από τα ανωτέρω εργοστάσια. Εκτός αυτού ελαχιστοποιήθηκε και η παραγωγή κουκουλιών. Από οκτώ χιλιάδες (8.000) τόνους νωπά κουκούλια που παρήγαγε το Σουφλί ετησίως την περίοδο 1900-1910, σήμερα η παραγωγή δεν ξεπερνά τους δύο με τρεις τόνους. Σε αυτή την τρομακτική μείωση της παραγωγής έπαιξαν βασικό αρνητικό ρόλο κύρια οι καινούργιες ίνες (νάυλον), που εφευρέθηκαν μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και οι οποίες αντικατέστησαν το φυσικό νήμα της μετάξιις, διότι ήταν φθηνές και προς στιγμήν έδωσαν ψευδή εντύπωση στον καταναλωτή ότι μπορούν να αντικαταστήσουν το μετάξι. Παρά την μεγάλη μείωση της παραγωγής μεταξιού, οι Σουφλιώτες σήμερα επιδίδονται στην κατασκευή μεταξωτών υφασμάτων, αλλά επειδή η πρώτη ύλη δεν επαρκεί, γίνεται εισαγωγή μεταξιού και από άλλες χώρες. Υπάρχουν αρκετές βιομηχανίες και βιοτεχνίες, που παράγουν άριστα μεταξωτά υφάσματα και με την συνεισφορά και της Σουφλιώτισας κεντήτριας, τα καταστήματα του Σουφλίου δεν πουλούν απλώς μεταξωτά, αλλά έργα τέχνης. http://alex.eled.duth.gr/

Αρχιτεκτονική. Οικία των μεταξουργών Αζαρία και Πάππο Αβραάμ, βρισκόταν στην οδό Βασ. Γεωργίου (κατεδαφίστηκε). Η σηροτροφία σφράγισε την αρχιτεκτονική μορφή του Σουφλίου και τη λειτουργική οργάνωση του χώρου της κατοικίας, η οποία εκτός από χώρος διαμονής, λειτούργησε και ως παραγωγική και οικονομική μονάδα. Γενικό γνώρισμα των περισσότερων σπιτιών ήταν η ομοιότητα μεταξύ τους, πού απέρρεε από τη βασική λειτουργία των χώρων για την εξυπηρέτηση των αναγκών της σηροτροφίας. Τα περισσότερα σπίτια ήταν μονώροφο και διώροφα και λίγα τριώροφα. Ήταν κατασκευασμένα με φυσικά υλικά (ξύλο, πέτρο, τούβλα και πλίνθους). Το ισόγειο συνήθως κατασκαυεζόταν με πέτρα και λάσπη από καμπόχωμα και άχυρα. Είχε 3 με 4 μέτρα ύψος και είχε ξυλόδεσμους (ζουνάρια) κατά διαστήματα. Ο όροφος ήταν πλινθόκτιστος και πολλές φορές, τόσο σε εξωτερικούς όσο και σε εσωτερικούς τοίχους, γίνονταν ελαφρές κατασκευές (τσιατμάδες) . Τα κουφώματα ήταν ξύλινα και η σκεπή με κεραμίδια βυζαντινού τύπου. Εξωτερικά τα σπίτια ήταν χωρίς επιχρίσματα (ασοβάτιστα) και στον εσωτερικό χώρο οι τοίχοι ήταν πάντα ασβεστωμένοι (εξαίρεση αποτελούσε το κελάρι που ήταν επιχρισμένο με καμπόχωμα και άχυρα). Όλα τα σπίτια διέθεταν ευρύχωρη αυλή όπου υπήρχαν και οι βοηθητικοί χώροι (φούρνος, μαγειρείο, τουαλέτα και πολλές φορές και πηγάδι). Σε όλα τα κτίσματα υπήρχε σαφής διαχωρισμός των λειτουργιών και των χρήσεων των χώρων. Τα μονώροφα είχαν συνήθως τρεις χώρους, το χώρο κατοικίας (με δύο ή τρία δωμάτια), το στάβλο και το κελάρι. Στα διώροφα, εκτός των ανωτέρω τμημάτων, υπήρχε και ο όροφος (σάλα) η οποία ήταν συνήθως χωρίς διαχωριστικά για τις ανάγκες της σηροτροφίας. Τις Σουφλιώτικες κατοικίες μπορούμε να τις κατατάξουμε σε τρεις κατηγορίες, οι οποίες προσδιορίζονται από το μέγεθος, την ποιότητα της κατασκευής και τη διακόσμηση που επέτρεπαν οι οικονομικές δυνατότητες κάθε ιδιοκτήτη. Πρώτη κατηγορία ήταν οι αστικές, δεύτερη οι ημιαστικές ή μικτές και τρίτη οι αγροτικές. Εκτός των ανωτέρω υπήρχαν στο Σουφλί τα πολύ χαρακτηριστικά κτίσματα, που επιβάλλονταν με τον όγκο τους στο χώρο. Ήταν τα μπιτσικλίκια (κτίσματα αποκλειστικά για τις ανάγκες της σηροτροφίας). Κτίζονταν από εμπόρους και εύπορους Σουφλιώτες για επαγγελματική εκτροφή των κουκουλιών. Σήμερα σώζονται αρκετά μπιτζίκλίκια, αλλά και σπίτια που έχουν ακόμα το χρώμα και το ύφος του χθες. http://alex.eled.duth.gr/

1928 Φεβρουάριος. Ανακοίνωση του γιατρού Μαργαρίτη Μαλλίτου. http://alex.eled.duth.gr/

1951. Οδός Αγίου Γεωργίου. Στρώσιμο του δρόμου με πέτρες (καλντερίμι). Επιβλέπει ο εργοδηγός του Δήμου Πασχάλης Αραμπατζής. Οι Σουφλιώτες, από τη φύση τους φιλότιμοι και φιλόπονοι, πάντα προσπαθούσαν υπό την επίβλεψη του Δήμου ή οργανωμένοι σε ομάδες και συλλόγους να καλυτερεύουν τη ζωή τους και να βελτιώνουν τις συνθήκες διαβίωσης τους. Με προσωπική εργασία έγιναν οι δύο εκκλησίες, αυτά τα έργα τέχνης που και σήμερα καμαρώνουμε. Επίσης με προσωπική εργασία έγιναν τα δημοτικά σχολεία. Το 1929 έγινε το κανάλι του "Νεόφυτου", ένα κανάλι μήκους 2.500 μέτρων περίπου, που μάζεψε τα λιμνάζοντα νερά και απάλλαξε την πόλη από ασθένειες, έντομα και μυρωδιές. Όσοι δεν μπορούσαν να προσφέρουν προσωπική εργασία ή τα βοϊδάμαΐξά τους, πλήρωναν τα αντίστοιχα ημερομίσθια. Για το έργο αυτό ο Δήμος Σουφλίου βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Κατά τον ίδιο τρόπο έγινε και ο δρόμος Σουφλίου - Γιαννούλης. Μέσα στην πόλη με εθελοντική εργασία στρώθηκαν πάρα πολλοί δρόμοι με πέτρα (καλντερίμι), έγινε η υπερύψωση και η συντήρηση του αναχώματος, έγιναν δενδροφυτεύσεις (Προφήτης Ηλίας) και πάρα πολλές εργασίες για την καλυτέρευση της ζωής των Σουφλιωτών. http://alex.eled.duth.gr/

19-6-1963. Ο Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης Αθηναγόρας επισκέπτεται το Σουφλί. Δεξιά ο Αμερικής Ιάκωβος και αριστερά ο Παπασπύρος Στογιάννος. http://alex.eled.duth.gr/

Εκπαίδευση - Σχολικά κτίρια: 1889-1892. Οι δάσκαλοι του Β' Δημοτικού Σχολείου. Όρθιοι από αριστερά: Νικόλαος Κινίδης, Σταμάτιος Παπασταματίου και Ιωάννης Παπαευαγγέλου. Καθιστοί: Μόσχος Βασιλείου, Κων/νος Κουρτίδης και Αλέξανδρος Χαρακόπουλος. http://alex.eled.duth.gr/

1950. Παιδικός σταθμός. Στέγνωμα μετά το μπάνιο. http://alex.eled.duth.gr/

19-3-1930. "Το κορίτσι της γειτονιάς". Θεατρική παράσταση με τη συμμετοχή της Μαντολινάτας Σουφλίου. Από το 1878 υπήρχιε θεατρική ομάδα στο Σουφλί. Λεγόταν Θεατρικός Όμιλος Σουφλίου. Αρχηγός του Ομίλου ήταν ο άρχοντας του τόπου Γεώργιος Χατζηαποστόλου και πρωτεργάτης ο Μαυρουδής Μπρίκαςς. Μέλος του ομίλου ήταν και ο Πασχάλης Παπάζογλου, που διετέλεσε μετά την απελευθέρωση για αρκετά χρόνια πρόεδρος του γεωργικού συνεταιρισμού. Άλλα μελή του Ομίλου ήταν οι: Παναγιώτης Χαραμπάρας, Γεώργιος Δεμερτζής, Απόστολος Πελαργίδης, Μόσχος Γλύστρας, Σταμάτιος Μπαμπαλίτης κ.α. Ο Θεατρικός Όμιλος ανέβαζε έργα κλασικά όπως η Μερόπη, ο Ιουστινιανός κ.α. Το 1905 παρουσιάΖεται νέος θεατρικός όμιλος με προεξάρχοντα τον Σταμάτιο Παπαδόπουλο και τους Δημήτριο Τερζούδη, Γεώργιο Καψαλίδη, Αθανάσιο Αντωνιάδη κ.α. Αυτός ο όμιλος, πιο τολμηρός, ανεβάζει και έργα εθνικού περιεχομένου. Φαίνεται μάλιστα ότι εξαπατούσαν τον Τούρκο κατακτητή λέγοντας του ότι πρόκειται για έργα ερωτικά. Με την απελευθέρωση του Σουφλίου και την επάνοδο των Σουφλιωτών στις πατρογονικές τους εστίες άρχισαν πάλι να δραστηριοποιούνται οι θεατρικοί όμιλοι. Τα σχολεία είχαν το καθένα τη δικιά του θεατρική ομάδα και σε κάθε γιορτή (εθνική ή θρησκευτική), υπήρχε άμιλλα μεταξύ τους για το ποιο σχολείο θα ανεβάσει την καλύτερη θεατρική παράσταση. http://alex.eled.duth.gr/

Ο 1ος από τους όρθιους Τσιακμάκης Χρήστος, είχε μπακάλικο στο καντάρ, Μουρίκας Πασχάλης, Αριστείδης Χριστοφόρου, Σταυράκογλου Τάκης ήταν στο μπακάλικο Κουρούδη μετά το πήρε ο ίδιος, μετά ο Βασιλακούδης Αριστείδης δούλευε στα 5 Φ, μετά ο Μόσχος Βλασακούδης (πηδούσε άλμα επι κοντώ), Τσιακίρης Απόστολος (εργολάβος), Μπουρουλίτης Θωμάς, Μουρίκας Γιάννης, Τσιακίρης Θόδωρος (δάσκαλος), Μητσιάρης Βασίλης, Δούλιας Γιώργος. Κάτω: Παπαδόπουλος Θανάσης (Μόλας), Παπαδημητρίου Χριστόδουλος, Δημήτρης Δεμερτζής (Μπεκής) και τελευταίος ο Αχιλλέας Ντελής, φύλακας στού Τζίβρε κάθονταν στην αρχή της παλιόστρατας!

Δρόμος 100 μέτρων. Αν θυμάμαι καλά Πανθρακικοί αγώνες του 1968 αριστερά Ντάνος του Πανιωνίου (με την ομάδα του στρατού), δεξιά Βασίλης Αναγνωστόπουλος Εθνικού Αλεξ/πολης, στο μέσον Άκης Μουρίκας του Εθνικού και αυτός, εδώ με τη φανέλλα του Έβρου.